سفر با هواپیما در بارداری برای خانم‌های زیادی اجتناب ناپذیر است. سفر کاری، عروسی، مراسم تشییع جنازه یا حتی شاید فقط یک استراحت آرامش‌بخش قبل از زایمان، همگی جزو دلایلی باشند که فرد مجبور شود برای آنها به سفر برود. ولی با محدودیت‌های شرکت‌های هواپیمایی برای مسافران باردار و اطلاعات متناقض از طرف دوستان و خانواده، این سوال پیش می‌آید که آیا سفر با هواپیما در دوران بارداری خطرناک است؟!
بنابراین برای پاسخ به این سوال ما در این مطلب از وبلاگ گردشیران قصد داریم تا با پاسخ دادن به این سوال به خطرات سفر با هواپیما در بارداری بپردازیم و راه‌حل‌های خوبی را ارائه دهیم تا خانم‌ها بتوانند با کمترین مشکل، به سفر با هواپیما در دوران حاملگی بپردازند و آرامش بیشتری داشته باشند. پس در ادامه همراه ما باشید.
خطرات سفر با هواپیما در بارداری
به طور کلی طبق نظر بیشتر متخصصان زنان و زایمان، پرواز در دوران بارداری خطرات کمی را به همراه دارد. ولی شرکت‌های هواپیمایی محدودیت‌های بیشتری می‌گذارند. شاید بتوان گفت که پرواز هیچ تاثیری در بارداری ندارد و آنچه كه شركت‌های هواپیمایی نگران آن هستند، زایمان در هواپیما است كه مسلما با نزدیك شدن به زمان زایمان خطر آن هم افزایش می‌یابد.
اما ممکن است به زنانی که بارداری پرخطر دارند، توصیه شود سفر با هواپیما در دوران بارداری را محدود کنند. این افراد چه کسانی هستند؟ یعنی حاملگی‌های پر خطر که شامل طیف وسیعی از عوامل می‌شود، مثل سن بالای 35 سال، حمل چند قلو، داشتن فشار خون بالا در بارداری، دیابت حاملگی یا زایمان زودرس. اما برای زنانی که این مشکلات را ندارند وضع دیگری قابل بررسی است و آن مشکل لخته شدن خون نام دارد.
این مورد را با اسم علمی ترومبوز ورید عمقی یا DVT می‌شناسند که جزو مهم ترین عوارض سفر با هواپیما در بارداری است. این مشکل زمانی رخ می‌دهد که یک لخته خون در رگ عمیق پا ایجاد می‌شود و می‌تواند عوارضی مانند درد، التهاب و تورم ایجاد کند. خطر بزرگ‌تر این لخته‌ها این است که می‌توانند از سیستم گردش خون خارج شده و از طریق آن حرکت کنند و خون‌رسانی به ریه‌ها را مسدود کنند. خطر DVT در هنگام بارداری و بی‌تحرکی برای مدت طولانی بیشتر است و باید هم در سفرهای هوایی و هم زمینی به آن توجه داشته باشید.
همچنین در فصل آنفولانزا، نگرانی آشکاری نیز در مورد بیمار شدن وجود دارد. مخصوصا این اواخر و با شیوع ویروس کرونا، زنان باردار باید دقت بیشتری در سفرهای خود داشته باشند و بنابراین یک سری قوانین جدید به قوانین قبلی شرکت‌های هواپیمایی اضافه شده است. سفرها کمی تغییر کرده‌اند و لوازم بهداشتی و رعایت پروتکل‌ها، به امری ضروری برای کاهش خطر پرواز در دوران بارداری تبدیل شده‌اند.
تابش اشعه‌های کیهانی یا پرتوهای هوایی، یکی از دیگر مورادی است که به ندرت درباره‌ی پرواز کردن در دوران بارداری مطرح می‌شود. به طور کلی این تابش به صورت ذرات پر انرژی از فضای خارج صورت می‌گیرد و در ارتفاع افزایش می‌یابد. یعنی وقتی روی زمین هستیم، خیلی کم در معرض آن قرار می‌گیریم.
اما این مورد هم نمی‌تواند برای بارداران مشکل‌ساز باشد، زیرا تابش کیهانی بر روی مسافرانی که گاهی پرواز می‌کنند تاثیر زیادی ندارد و بیشتر خدمه‌ای را تحت تاثیر قرار می‌دهد که مدام در هواپیما هستند. در آن صورت باز هم هر 100 ساعت در آسمان بودن، می‌تواند یک خطر بسیار کوچکی را ایجاد کند که خیلی اهمیت ندارد و ضرر آن بسیار کمتر از منابع تابش‌هایی است که مردم ممکن است در سطح زمین با آن روبرو شوند.
آیا برای پرواز در طول بارداری به یادداشت و اجازه پزشک احتیاج دارید؟
به طور کلی اینکه شما هنگام پرواز در بارداری به یادداشت پزشک نیاز داشته باشید، دقیقا به شرکت هواپیمایی بستگی دارد. مثلا در هواپیمایی امارات یا یونایتد، برای پرواز بعد از 29 هفته برای اولین بار و 36 هفته برای دومین بار، نسخه الزامی است. خطوط هوایی بریتیش حتی پس از پایان هفته 36ام، پرواز را محدود می‌کنند. ویرجین آتلانتیک در 28 ماهگی، در ابتدای سه ماهه سوم نیز نسخه‌ی پزشک را درخواست می‌کند.
این در حالی است که برخی از شرکت‌های هواپیمایی شاید اصلا هیچ سوالی هم نپرسند! البته این احتمال بسیار کم است و در بیشتر مواقع محدودیت‌هایی وجود دارند. اما بهتر است که برای اطمینان خودتان یادداشت‌های را از پزشکتان دریافت کنید تا در صورت پیش آمدن خطرات احتمالی، کادر پزشکی شرایط شما را بدانند و راحت‌تر بتوانند شما را درمان کنند.
در ایران برای شرکت‌های هواپیمای مثل ماهان، هما، آسمان، کیش ایر، تابان و برخی دیگر، شرایط به این شکل است که تا انتهای هفته‌ی 32 بارداری پرواز دو ساعت کمتر قابل قبول است و چه در این تعداد هفته و چه کمتر، باید از پزشک خود یک گواهی معتبر تهیه کرده و در آن تاریخ تقریبی زایمان، سن بارداری، شرایط خاص و نهایتا مجوز پرواز در طول بارداری برای شما صادر شده باشد.
برای کاهش عوارض سفر با هواپیما در بارداری، کارهای زیرا را انجام دهید
1. یک صندلی در راهرو رزرو کنید و مرتبا پیاده روی کنید
حتی اگر شواهدی در مورد تورم و لخته شدن خون در پاها با سفر هوایی در دوران بارداری وجود ندارد، پزشکان همه موافق حرکت در طول پرواز هستند. بنابراین حین سفر برای جلوگیری از لخته شدن خون، هر مدت یکبار کمی قدم بزنید. اگر صندلی‌تان شکلی انعطاف پذیر داشته باشد و مچ پا را در حالت نشسته تکان دهید هم باعث افزایش گردش خون می‌شود.
2. بطری آب خود را به همراه داشته باشید
زنان باردار باید حدود هشت تا 10 لیوان آب در روز یعنی حدود دو لیتر آب بنوشند. بنابراین باید محیط بدن خود را هیدراته نگه دارید و حتما در طول پرواز آب زیادی را مصرف کنید.
3. از جوراب‌های طبی یا فشاری استفاده کنید
همانطور که مطالعه کردید، لخته شدن خون عوارض زیادی دارد و این مورد در زنان باردار افزایش می‌یابد. بنابراین بهتر است از جوراب‌های فشاری یا طبی استفاده کنید تا این مشکل را به حداقل برساند و پرواز کردن با هواپیما در بارداری را برای شما لذت‌بخش‌تر کنند.
نکاتی جهت داشتن پرواز امن در دوران بارداری
• مطابق با نیازهای شرکت هواپیمایی مورد نظر، نامه‌ای از ارائه دهنده خدمات بهداشتی خود دریافت کنید.
• مطمئن شوید که بیمه مسافرتی شما شرایط مربوط به بارداری را تحت پوشش قرار می‌دهد.
• در صورت نیاز به درمان پزشکی در طول سفر، نسخه خلاصه‌ای از شرایط بارداری خود را به همراه داشته باشید.
• لباس‌های گشاد و کفش‌های تخت بپوشید.
• قبل از پرواز از غذاهای تولید کننده نفخ و نوشابه‌های گازدار خودداری کنید.
• میان وعده‌هایی سالم را برای زمان گرسنگی بسته کنید.
• بهتر است قبل از سفر به پزشک خود مراجعه کنید. او باید تایید کند که سفر برای شما امن است یا خیر.
• قبل از پرواز خط مشی‌های خاص شرکت هواپیمایی را برای بارداری در وب سایت آنها مرور کنید.
امیدواریم این مطلب برای شما مفید بوده باشد، یادتان باشد که بارداری بیماری نیست و شما نباید اصلا نگرانی و استرس زیادی داشته باشید. فقط باید تحت نظر پزشک و با رعایت نکات گفته شده به فکر پرواز کردن در بارداری باشید تا مشکلی برایتان پیش نیاید.